Dziedzictwo marki Original Montgomery
Pierwsza budrysówka pojawiła się w Królewskiej Marynarce Wojennej Wielkiej Brytanii pod koniec lat 80. XIX wieku. Miało to miejsce w odpowiedzi na prośbę żeglarzy o odzież wierzchnią, mogącą chronić przed złymi warunkami atmosferycznymi, które tak często bywają nad Północnym Atlantykiem i Oceanem Arktycznym.
Design pierwszych budrysówek
Oryginalny design znacznie różnił się od klasycznej budrysówki współczesnego kroju. Nie jest jasne, kiedy się pojawił, jednak tutaj można zobaczyć fotografię z połowy lat 90. XIX wieku, która prawdopodobnie pokazuje brytyjskich żeglarzy ubranych w budrysówkę, mającą oryginalny krój. Była krótka, bardzo luźna, a z przodu posiadała zapięcie pod szyją. Taki fason nie ograniczał ruchów, podczas wspinania się po wąskich schodach statku, a także zapewniał pole manewru podczas używania broni itp., jednak nie utrzymywał ciepła i był zbyt ciężki. Kaptur, podobny do tego, który nosili mnisi, również słabo chronił przed burzowymi wiatrami. Żeglarze często naciągali linę wokół talii i mocowali ją do wnętrza kaptura, aby zmniejszyć odsłoniętą powierzchnię. Do kolejnego modelu, zostały dodane regulowane zapięcia znajdujące się wokół kaptura, co umożliwiło ciasne zapięcie, a tym samym ochronę twarzy marynarza przed zimnymi wiatrami.
Na przełomie wieków Brytyjczycy stworzyli drugi model budrysówki, który był bardzo podobny do współczesnego kroju — prosty model, spełniający swoje zadania, dwurzędowy ze szwami na ramionach, jak na kurtkach roboczych. Dzięki temu zabiegowi budrysówka stała się bardziej praktyczna, ponieważ zdecydowanie wygodniej jest nosić ciężkie rzeczy na ramionach. Poprawione zostały również właściwości przeciwdeszczowe płaszcza w okolicy ramion — w miejscu, które jest najbardziej narażone na deszcz.
Materiał dla produkcji
Nazwa Duffle pochodzi od nazwy belgijskiego miasteczka Duffle lub Dufel (w zależności od wymowy — francuskiej bądź flamandzkiej), gdzie pierwotnie pojawił się niniejszy materiał. Wykonany jest z ciężkiej, gotowanej wełny diagonalnej, a nazwa miasta pochodzenia była wszywana w rąbek — krawędź materiału, który następnie odcinano w celu zabezpieczenia podczas transportu. Właśnie dlatego niniejszy płaszcz nosi w języku angielskim nazwę dufflecoat.
W momencie kiedy budrysówkę zaczęto na szeroką skalę używać w Królewskiej Marynarce Wojennej Wielkiej Brytanii i prawie cały proces jej produkcji miał miejsce właśnie w tym kraju, wówczas politycy zdecydowali, iż materiał wykorzystywany do jej produkcji powinien być brytyjski, a nie belgijski, więc od początku wieku zaczęli używać wyłącznie brytyjskiej wełny.
Od tego momentu Marynarka Wojenna Wielkiej Brytanii używała obu rodzajów budrysówek. Materiał miał praktycznie wszystkie odcienie: od koloru wielbłąda po khaki, a nawet brązowy, ale, co zaskakujące, w palecie nie było koloru ciemnogranatowego. Było to nie bez przyczyny — w taki sposób można było zachować niższą cenę produkcji, ponieważ kolor budrysówki zależał od koloru wełny owczej.
Budrysówki wyrabiane z wełny owiec, które odznaczają się większą ilością lanoliny — woskowej substancji, która jest naturalnym środkiem wodoodpornym — lepiej chroniły przed złymi warunkami atmosferycznymi.
Jednocząca rola budrysówki
Podobnie jak Królewska Marynarka Wojenna, siły morskie innych krajów zamawiały budrysówki, wykonane w Wielkiej Brytanii i używały je we wszystkich typach sił zbrojnych. Wkrótce oficerów armii brytyjskiej można było zobaczyć w budrysówkach zakupionych od Marynarki Wojennej. Dla dowódców wojskowych, którzy przynajmniej trochę myśleli o przyszłości, stało się jasne, że wynik wojny zależał od wiary żołnierzy w równość i sprawiedliwość oraz, że zły stosunek żołnierzy, wciąż powszechny na początku I wojny światowej, powinien zostać zastąpiony. Budrysówka była popularna wśród niektórych oficerów, ponieważ w ten sposób zdawali się mówić, że byli tacy sami jak zwykli żołnierze piechoty, a niniejszy płaszcz stał się uniwersalną odzieżą chroniącą od złych warunków atmosferycznych. Jednakże wojsko oceniało to dwojako, ponieważ na oficjalnych zdjęciach rzadko można było zobaczyć oficerów w budrysówkach — w wojsku zauważono zatem pewną nierówność klasową. Niemniej jednak w Królewskiej Marynarce Wojennej Wielkiej Brytanii ten, który służył na statku, chwytał pierwszą budrysówkę, która była pod ręką, gdy była konieczność wyjścia na pokład i nie miało znaczenia, czy był to zwykły marynarz, czy admirał — wszyscy zakładali taką samą budrysówkę.
Budrysówki były nawet dostarczane pierwszym załogom okrętów podwodnych, jednak były one skrócone lub zastąpione kurtkami podobnymi do kurtek motocyklistów, ponieważ ważna była oszczędność miejsca.
W latach 30. XX wieku Wielka Brytania przygotowywała się do wojny, jednakże budrysówki były produkowane na szeroką skalę. Dostępne były już praktycznie wszystkie kolory, również wtedy pojawił się ciemnogranatowy. Co ciekawe, kolor wielbłąda był zwykle przeznaczony dla marynarki wojennej, z kolei khaki — dla piechoty. Podczas II wojny światowej budrysówki były noszone przez wszystkie sprzymierzone wojska oraz floty. Niniejszy fakt częściowo wyjaśnia, dlaczego budrysówki są dziś popularne w tak wielu krajach świata.
W 1941 roku pułkownik David Stirling utworzył w północnej Afryce Long Range Desert Group (grupę pustynną dalekiego zasięgu), która później połączyła się ze słynnym SAF. Ta grupa miała za zadanie siać panikę na tyłach wroga, co zresztą wykonywała bardzo skutecznie.
Grupa poruszała się ciężarówkami Chrysler przerobionymi na pojazdy bojowe bez dachu, z zamontowanymi z tyłu pojazdu, ciężkimi karabinami maszynowymi.
Cały zespół posiadał budrysówki, które w ciągu dnia były używane jako siedzenie, gdy konwój pędził przez pustynię oraz jako śpiwory w chłodne noce. Stirling uważał, że w SAF nie ma szefa, a są jedynie osoby dążące do celu o wyjątkowej odwadze. Oficerowie SAF nosili budrysówki również na znak prawdziwej równości.
Znana jest również historia feldmarszałka Bernarda Law Montgomerego, który podobnie jak Stirling służył w Afryce Północnej. Najwyższa ranga wojskowa w brytyjskich siłach lądowych nie przeszkodziła mu w noszeniu budrysówki, a żołnierze wprost go za to uwielbiali. Zatem budrysówka odegrała ważną rolę w jednoczeniu żołnierzy i oficerów armii brytyjskiej.
Czasy powojenne
Po wojnie setki tysięcy budrysówek, które nie zostały użyte przez wojsko były tanio sprzedawane lub przekazywane jako pomoc humanitarna dla spustoszonych przez wojnę regionów Europy. W ten sposób skromny płaszcz zyskał nowe znaczenie polityczne i stał się ubraniem ubogiej inteligencji — z pewnością oznaczało to, że budrysówka stała się „płaszczem ludowym”. Jak widać „potok” budrysówek powrócił do obiegu, który trwał aż do lat 60. XX wieku. Solidnie zszyte budrysówki charakteryzują się bowiem długą żywotnością.
Obecnie budrysówka jest lubianą przez wszystkich, unikalną brytyjską odzieżą wierzchnią w stylu klasycznym. Brytyjskie budrysówki nie tylko zachowały ducha swojego oryginalnego prarodzica, ale także przeniosły sztukę tworzenia tych płaszczy na nowy poziom. Działając od ponad stu lat, jesteśmy przekonani, że będziemy aktywnie się rozwijać przez co najmniej kolejne sto lat.